Założenie sprawy w sądzie cywilnym. Czy jest możliwe ze zwolnienia z opłaty?

Tradycyjnie radcy prawni z ramienia Fundacji Auditorium na naszych łamach udzielają odpowiedzi na nurtujące pytania naszych Czytelników. Poniżej ustosunkowują się do powyższego zagadnienia.

Odpowiedź radców prawnych:

Tak. Istnieje taka możliwość. Kwestie te regulują przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. (art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Proszę zwrócić uwagę, że w aktualnym stanie prawnym można domagać się zwolnienia od kosztów sądowych zarówno wtedy, gdy nie jesteśmy w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, jak i wówczas gdy ich poniesienie narazi nas dopiero na taki uszczerbek.

W poprzednim stanie prawnym badana była sytuacja w określonym momencie, tj. w chwili składania wniosku o zwolnienie, natomiast nie brano pod uwagę dalszych, późniejszych konsekwencji takiego wydatku. Z tej właśnie przyczyny doszło m.in. do zmiany przepisów.

Zwolnienia od kosztów można domagać się w całości jak i w części, gdy jesteśmy w stanie ponieść samodzielnie część kosztów.

Wniosek o zwolnienie może być złożony w trakcie toczącego się postępowania, jak i przed jego wszczęciem.

Do wniosku należy dołączyć wypełniony i podpisany przez wnioskodawcę druk oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Druk taki można znaleźć na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości w zakładce formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym. Formularz bez problemu powinniśmy otrzymać także w każdym sądzie.

Wypełniając formularz należy podać m.in. informacje dotyczące posiadanego majątku, wysokości i źródeł dochodów, a także ponoszonych wydatków.

Ewentualna odmowa Sądu w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych może zostać przez daną osobę zaskarżona. 

W sytuacji, gdy dana osoba nie jest w stanie ponieść np. opłaty sądowej od pozwu – warto  wówczas rozważyć złożenie stosownego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.

Niniejsza opinia porusza jedynie część zagadnień związanych z kwestią zwolnienia od kosztów sądowych – dalsze informacje można uzyskać w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.

Porada została przygotowana przez radców prawnych z ramienia Fundacji Auditorium z siedzibą we Wrześni, która w 2021 roku w ramach realizacji zadania zleconego z zakresu administracji rządowej prowadzi punkt Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego w Starostwie Powiatowym w Krotoszynie oraz punkt Nieodpłatnego Poradnictwa Prawnego w internacie Zespołu Szkół Ponadpodstawowych im. Józefa Marcińca w Koźminie Wielkopolskim (zadanie finansowane z dotacji celowej budżetu państwa).